Trải dài trên lãnh thổ rộng lớn 4.849 km2, Công viên địa chất Lạng Sơn là viên ngọc ẩn mình trong vùng núi phía Bắc Việt Nam. Đó là một minh chứng sống động, gói gọn trong những cảnh quan đa dạng của nó hành trình trải qua 500 triệu năm tiến hóa của sự sống. Từ vùng biển cổ xưa và vùng đất núi lửa đến rừng gỗ nghiến, mỗi mặt của Công viên địa chất đều kể một câu chuyện độc đáo. Công viên địa chất là một tấm thảm rực rỡ về sự đa dạng sắc tộc, với những đóng góp về phong tục và truyền thống độc đáo của mỗi nhóm dân tộc. Đời sống tâm linh của Công viên địa chất bắt nguồn sâu xa từ Đạo Mẫu, một tín ngưỡng thờ Mẫu được UNESCO công nhận. Sự kết hợp hài hòa giữa lịch sử tự nhiên, đa dạng văn hóa và truyền thống tâm linh khiến Công viên địa chất Lạng Sơn trở thành một điểm đến độc đáo để tìm hiểu, khám phá. Nó được coi là ngọn hải đăng cho sự phát triển bền vững, là sự tôn vinh khả năng phục hồi của thiên nhiên và văn hóa.

Tuyến du lịch Công viên địa chất Lạng Sơn số 03:  Một con đường mở ra, nơi những viên gạch thì thầm những bí mật cổ xưa. Tiếng vọng của các nền văn hóa tiền sử theo gió truyền đến, vượt qua một con suối nơi những tảng đá khóc những giọt nước mắt pha lê. Giữa cánh đồng lúa sừng sững một ngọn đồi thiêng, kể về các vị anh hùng trong quá khứ. Từ hoa hồi đến thần dược, từ gạo đến cao khô, mỗi bước đi là một bước nhảy vọt của thời gian, một bản dạ khúc thì thầm của biển cả từ quá khứ. Hành trình này quả là một giai điệu trường tồn của cuộc sống, kết nối hài hòa giữa truyền thống, thiên nhiên và lịch sử trong từng bước chân.

Làng ngói âm dương (xã Long Đống, huyện Bắc Sơn)

“Bạn biết, tôi biết, những viên ngói kia biết”

Ngói âm dương - gọi thế vì khi lợp có viên úp, viên ngửa - là vật liệu truyền thống để lợp mái nhà sàn của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng. Được làm từ đất sét mịn, dẻo, cách nhiệt tốt, thế nên nhà lợp ngói này đông ấm hè mát rất dễ chịu. Từ đất sét cho đến khi thành viên ngói đem lợp cần trải qua nhiều khâu như ngâm nước, nhào nhuyễn, xén đất thành viên vừa sức người bê, đập xuống một cái khuôn chữ nhật và cắt thành lá đất mỏng chừng 1cm bằng một loại kéo dây chuyên dụng, phơi khô trước khi đem nung trong lò củi... Để có được viên ngói lành lặn, không cong vênh tuy thế cũng đòi hỏi tay nghề cao, kỹ thuật đốt lò với thời gian từ 15 đến 20 ngày đêm liên tục, nhiệt độ trong lò được điều chỉnh theo khung thời gian được tính bằng ngày và đêm với kinh nghiệm rút ra từ lâu đời được lưu truyền lại. Nghề làm ngói âm dương ở đây đã có từ lâu đời, đến nay vẫn còn duy trì hoạt động. Do nhu cầu cao nên người thợ phải mua thêm đất từ huyện Bình Gia, là nơi có nhiều đất sét phong hóa từ đá phun trào núi lửa ban đầu.

Phòng Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn (Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn)