Công viên địa chất (tiếng Anh: Geopark) là một khu vực tự nhiên, độc đáo, có ranh giới rõ ràng, trong đó chứa đựng một tập hợp các di sản địa chất có giá trị khoa học, phân bố trong phạm vi nhất định, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên, đồng thời chứa đựng các giá trị về đa dạng sinh học, khảo cổ, lịch sử, văn hóa xã hội và có diện tích thích hợp để phát triển kinh tế địa phương, thông qua hình thức phát triển du lịch và các dịch vụ phụ trợ khác. Một công viên địa chất quốc gia khi có đủ điều kiện sẽ được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu. 

Tính đến 2024 đã có 213 công viên địa chất thuộc 49 quốc gia là thành viên của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO, dự kiến trong tương lai sẽ có khoảng 500 khu vực trên thế giới mang danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu. Vào ngày 08/9/2024, trong khuôn khổ Hội nghị Quốc tế lần thứ 8 Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Phiên họp Hội đồng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO đã tiến hành đánh giá và biểu quyết, 100% các thành viên đã thống nhất công nhận Công viên địa chất Lạng Sơn Lạng Sơn là Công viên địa chất Lạng Sơn toàn cầu UNESCO. Năm 2025, tỉnh Lạng Sơn sẽ chính thức đón nhận Bằng chứng nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn tại nước Cộng hoà Chi Lê. Công viên địa chất Lạng Sơn có địa hình, địa mạo và cảnh quan kỳ vỹ, với khoảng 200 hang động và nhiều thác nước đẹp sẽ là nguồn lực chắp cánh cho sự phát triển du lịch địa chất độc đáo.

Khu du lịch Mẫu Sơn bao gồm một quần thể khoảng 80 ngọn núi lớn, nhỏ. Các đỉnh núi cao nhất là Phia Pò (Núi Cha) cao 1.541m, đỉnh Phia Mè (Núi Mẹ) cao 1.520m.

                                Khu Du lịch Mẫu Sơn. Ảnh: ST. 

Khí hậu Mẫu Sơn mang nét đặc thù của vùng á nhiệt đới và ôn đới với nhiệt độ trung bình trong năm là 15,6 độ C với 2 mùa rõ rệt. Mùa hè từ tháng 4 đến tháng 10, thời tiết mát mẻ, nhiệt độ trung bình từ 16-21 độ C rất thích hợp cho du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng. Mùa đông từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau, có nhiệt độ trung bình từ 7,2-13,2 độ C, năm lạnh nhất tới -5 độ C, thường xuyên có sương mù bao phủ, có băng tuyết vào những ngày giá rét.

Những dòng suối, con thác nơi đây đều được bắt nguồn từ quần thể núi Mẫu Sơn, chảy qua những triền núi dốc, những khu rừng già của thôn Lặp Pịa (xã Mẫu Sơn) về vùng thấp hơn (bản Long Đầu, Pác Tạng- xã Yên Khoái). Từ đây suối chia thành 2 nhánh : một nhánh chảy về hướng bản Khoai, Pác Tạng, một nhánh chảy qua Long Đầu, qua cánh đồng Yên Khoái về Tú Mịch và đổ vào sông Kỳ Cùng ở xã Khuất Xá. Các thác nước ở khu vực thượng nguồn có thể cao rộng 7-15m và sâu 2-3m. Trải qua hàng ngàn, hàng vạn năm, những phiến đá dọc các con suối và thác nước đã được bào mòn nhẵn nhụi, phủ rêu xanh với những hình thù khác nhau. Tất cả tạo nên vẻ đẹp hoang sơ nhưng vô cùng sinh động.

Thác Ngọc Bích. Ảnh: ST. 

Thác Bay. Ảnh: ST. 

Thác Tiên Nữ. Ảnh: ST.

Thác Tình Yêu. Ảnh: Bùi Thuận. 

Thác Nhàn Tầm. Ảnh: ST. 

Thác Đôi. Ảnh: ST. 

Thác Bản Khiếng. Ảnh: ST.

Để được chiêm ngưỡng những con thác Mẫu Sơn hay đắm mình vào dòng nước suối mát lành thì du khách cần phải chuẩn bị sức khỏe tốt để đi bộ xuyên qua những cánh rừng nguyên sinh trùng điệp với hàng trăm loài thực vật khác nhau, có đoạn xuyên qua rừng trúc, mai, hoa đỗ quyên…

Hoa Đỗ Quyên. Ảnh: Báo Lạng Sơn. 

Hoa Đỗ Quyên. Ảnh: Báo Lạng Sơn. 

Hoa Đào. Ảnh: ST. 

Hoa Đào. Ảnh: VNEXPRESS. 

Phòng Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn (tổng hợp)