Trải dài trên lãnh thổ rộng lớn 4.842,58 km2, Công viên địa chất Lạng Sơn là viên ngọc ẩn mình trong vùng núi phía Bắc Việt Nam. Đó là một minh chứng sống động, gói gọn trong những cảnh quan đa dạng của nó hành trình trải qua 500 triệu năm tiến hóa của sự sống. Từ vùng biển cổ xưa và vùng đất núi lửa đến rừng gỗ nghiến, mỗi mặt của Công viên địa chất đều kể một câu chuyện độc đáo. Công viên địa chất là một tấm thảm rực rỡ về sự đa dạng sắc tộc, với những đóng góp về phong tục và truyền thống độc đáo của mỗi nhóm dân tộc. Đời sống tâm linh của Công viên địa chất bắt nguồn sâu xa từ Đạo Mẫu, một tín ngưỡng thờ Mẫu được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Sự kết hợp hài hòa giữa lịch sử tự nhiên, đa dạng văn hóa và truyền thống tâm linh khiến Công viên địa chất Lạng Sơn trở thành một điểm đến độc đáo để tìm hiểu, khám phá. 

Công viên địa chất Lạng Sơn có địa hình địa mạo và địa chất tự nhiên kỳ vỹ, có khoảng 200 hang động, nhiều thác nước, hố sụt đẹp, ẩn chứa vô vàn điều thú vị hấp dẫn. Đây sẽ là nguồn lực chắp cánh cho sự phát triển của Du lịch địa chất (thám hiểm hang động, leo núi thể thao, dù lượn, trekking, vượt thác, hố sụt, chèo SUB). Đến với Công viên địa chất Lạng Sơn du khách sẽ có những hành trình khám phá kỳ bí và độc đáo, có những trải nghiêm đáng nhớ. 

Thời gian qua Công viên địa chất Lạng Sơn đã hợp tác với Công ty Viet Nam Expeditions, Chuyên gia Hiệp hội hang động quốc gia Hoa Kỳ khảo sát, đánh giá tiềm năng khai thác du lịch mạo hiểm, thám hiểm hang động vùng Công viên địa chất Lạng Sơn. Đoàn khảo sát đã thám hiểm một số hang động, hố sụt vùng Công viên địa chất Lạng Sơn. Trải nghiệm tour khảo sát, thám hiểm hang động  cho phép Đoàn công tác khám phá những hang động kỳ vĩ và bí ẩn. Một tour thám hiểm hang động có thể kéo dài từ 1 đến 2 ngày, hứa hẹn đây sẽ là sản phẩm du lịch giữ chân du khách lưu lại vùng Công viên địa chất Lạng Sơn lâu hơn. Trong hành trình, Đoàn khảo sát đã được trải nghiệm các hoạt động như trekking, leo núi, bơi lội, lặn, chèo SUB… để khám phá hang động và có cho mình những trải nghiệm “để đời”. 

Trong bóng tối dày đặc, ánh sáng đèn pin len lỏi qua những kẽ đá, tạo nên những tia sáng huyền ảo. Khi tắt đèn pin đi, Đoàn đã chìm vào trong màn đêm tĩnh lặng, chỉ nghe thấy tiếng nước chảy róc rách từ xa vọng lại và tiếng gió thổi qua vách đá. Nơi đây khiến con người cảm thấy nhỏ bé trước thiên nhiên hùng vĩ. Trong hang động, không khí trong lành, mát mẻ, không có tiếng ồn ào của phố thị, của xe cộ, của động cơ,…tận hưởng những giây phút thư giãn, thả mình vào khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp. 

Trong hành trình khảo sát, thám hiểm hang động Công viên địa chất Lạng Sơn Đoàn cập nhật những thông tin, kiến thức và hiểu biết về giá trị đặc trưng địa chất, địa mạo, địa lý của một địa điểm gắn với bảo vệ và phát triển bền vững với môi trường, di sản, thẩm mỹ, văn hóa và hạnh phúc của cộng đồng... Thật thích thú khi trải nghiệm vẻ đẹp và sự kỳ vỹ về địa chất, địa hình, địa mạo gắn với văn hóa, lịch sử và tôn giáo bản địa của các danh lam - thắng cảnh vùng Công viên địa chất Lạng Sơn. 

Với hệ thống khoảng 200 hang động, một số hố sụt, thác nước đẹp trong toàn vùng và dãy núi đá vôi khu vực huyện Hữu Lũng,  Công viên địa chất Lạng Sơn có tiềm năng hình thành nhiều sản phẩm du lịch khám phá hang động, leo núi thể thao, vượt thác, hố sụt, biến loại hình này thành sản phẩm du lịch đặc trưng của Công viên địa chất Lạng Sơn - Điểm nhấn thương hiệu của du lịch Công viên địa chất Lạng Sơn trên bản đồ thế giới. Có thể chia tách thành hai dòng sản phẩm chính: Dành cho khách phổ thông và Dòng sản phẩm khám phá, thám hiểm chọn lọc khách hơn. 

Để xây dựng và phát triển đa dạng các loại tour, tuyến du lịch mạo hiểm, khám phá hang động Công viên địa chất Lạng Sơn đặt ra yêu cầu lớn trong việc xây dựng điểm đến an toàn. Công viên địa chất Lạng Sơn đang trong quá trình khảo sát, đánh giá tiềm năng, đưa ra định hướng xây dựng các sản phẩm du lịch địa chất độc đáo phục vụ du khách trong thời gian tới. Trước khi thực hiện khai thác các Tour, tuyến du lịch mạo hiểm cần đưa ra các phương án bảo đảm an toàn cho du khách (đánh giá những rủi ro, những khu vực cần được bảo vệ hoặc không khai thác du lịch phải được xác định từ đầu, lắp đặt thiết bị an toàn, có các chuyên gia an toàn, hướng dẫn viên chuyên nghiệp của các công ty tổ chức tour du lịch mạo hiểm). Đối với các công ty khai thác du lịch mạo hiểm, khám phá hang động, để bảo đảm an toàn cho du khách, công ty cần lưu ý một số vấn đề, như: toàn bộ hướng dẫn viên, trợ lý an toàn phải được tập huấn và thông thạo cách vận hành các thiết bị chuyên dụng, tập huấn về công tác cứu hộ; cung cấp đèn chiếu sáng, găng tay, mũ bảo hộ cho du khách; có áo phao cứu sinh tại các khu vực đòi hỏi bơi; dây chuyên dụng để vượt sông khi nước dâng cao; các thiết bị chuyên dụng (dây, đai, các thiết bị an toàn khác) được sử dụng trong trường hợp dốc cao; điện thoại vệ tinh đối với các tour vùng sâu vùng xa; các thiết bị cứu hộ luôn trong chế độ sẵn sàng…

Năm 2025 Công viên địa chất Lạng Sơn và các đối tác sẽ tiếp tục khảo sát một số trong khoảng 200 hang động, thác nước, hố sụt để đánh giá tiềm năng, lựa chọn thí điểm một số hang động, hố sụt, thác nước, trước mắt lập bản đồ cho một số hang động để quảng bá, lập kế hoạch tuyến đường cho du lịch mạo hiểm, xác định các khu vực thạch nhũ đang hình thành cần được bảo vệ, hỗ trợ mọi nỗ lực tìm kiếm và cứu nạn, tìm hiểu về địa chất/thủy văn của khu vực, lắp đặt thiết bị an toàn. Để từ đó xây dựng, công bố sản phẩm du lịch địa chất tại Lễ đón Bằng chứng nhận Danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn tháng 11/2025, đưa vào vận hành các sản phẩm, tour du lịch địa chất đặc trưng của Công viên địa chất Lạng Sơn - Điểm nhấn thương hiệu của du lịch Công viên địa chất Lạng Sơn trên bản đồ thế giới.

Bên cạnh đó, qua khảo sát thực địa và đánh giá sơ bộ qua hình ảnh vệ tinh thì huyện Bình Gia có một chuỗi các hang động và hố sụt có tiềm năng rất lớn trong thu hút khách du lịch mạo hiểm, khám phá.

Hố sụt số 1 tại xã Mông Ân, huyện Bình Gia - dưới đáy Hố sụt có 1 hang rất đẹp. 

Hố sụt số 2 tại xã Hoàng Văn Thụ, huyện Bình Gia

Phòng Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn (Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn) tổng hợp.