Ngày 15/12/2024, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch phối hợp với Công ty Viet Nam Expeditions và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức khảo sát, đánh giá, xúc tiến kế hoạch hợp tác khai thác tiềm năng phát triển du lịch thám hiểm hang động tại Hang Khuôn Bồng, xã Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn, xác định vị trí lắp biển thông tin, biển báo, biển chỉ dẫn, nghiên cứu, tư vấn các công ty lữ hành trình cấp có thẩm quyền xin cấp phép khai thác loại hình du lịch mạo hiểm vùng CVĐC Lạng Sơn; giới thiệu, quảng bá về CVĐC Lạng Sơn, các tuyến, điểm du lịch CVĐC Lạng Sơn và các ý tưởng thiết kế nhà cộng đồng, Homestay đến cán bộ xã Vũ Lễ, thôn Khuôn Bồng (xã Vũ Lễ), đại diện hộ dân ở thôn Khuôn Bồng (khoảng 30 người). 

Hang Khuôn Bồng có vị trí khá đặc biệt khi đi từ cửa hang nhánh nước bắt đầu từ xã Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn. Cửa hang nước thoát ra chính là Hang Suối Mỏ Gà thuộc xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên. Đây là một hang trải dài qua địa bàn 2 tỉnh, nên việc khai thác sẽ phải có sự phối hợp từ hai phía.

Nguồn nước chảy vào Hang Khuôn Bồng ban đầu được xác định chảy từ Thôn Khuôn Bồng vào hang xuyên khối núi đá vôi để chảy ra phía cửa Hang Suối Mỏ Gà. Chiều dài khảo sát đo vẽ sơ bộ hang ban đầu khoảng gần 2,8 km. Cửa Hang Khuôn Bồng từ phía Thôn Khuôn Bồng đi vào là một ngách khe đá nhỏ do người dân bản địa trong quá trình đi bắt rắn tìm được. Cửa hang này đường kính chỉ rộng tầm 60cm, đủ lọt một người vào, vào trong là hố sâu tầm 3m. Vào được trong hang cần sử dụng dây và đai an toàn để đảm bảo an toàn. Khi vào thêm 20m nữa thì xuất hiện vách sâu, phải dùng dây để du xuống 60m thì mới tiếp cận được tầng hang có thể đi bộ.

Hang Khuôn Bồng là hang nước rất đẹp với cấu tạo hóa thạch, thạch nhũ tự nhiên, có nhiều hồ và thác nước nhỏ chảy theo chiều dọc và hình bậc thang trong lòng hang, hội tụ đa dạng các yếu tố phục vụ cho du lịch mạo hiểm, thám hiểm hang động.

Về cuối Hang hệ thống thạch nhũ phát triển cực nhiều và còn nguyên vẹn nên có rất nhiều tiềm năng để phát triển du lịch mạo hiểm. Cửa hang ra của Hang Khuôn Bồng kết nối với Hang Suối Mỏ Gà Bên phía Thái Nguyên nên sẽ kết nối được hai vùng du lịch. Tuy nhiên cần có sự hợp phối hợp từ hai bên chính quyền. Hiện tại cửa hang ra phía Suối Mỏ Gà trần hang rất thấp gần như chạm mặt nước nên còn khá khó để di chuyển, cần có đội ngũ chuyên gia và nhiều kinh nghiệm để hướng dẫn khi đi qua để đảm bảo an toàn.

Đánh giá sơ bộ về mức độ khả thi tổ chức các tour mạo hiểm: Việc đánh giá sơ bộ về tính khả thi tổ chức các tour mạo hiểm ở Hang Khuôn Bồng của Việt Nam Expeditions dựa trên các yếu tố sau: 

Yêu cầu về sức khỏe: Các tour khám phá hang động thường đòi hỏi người tham gia có sức khỏe tốt và cơ địa khỏe mạnh. Vì vậy nếu một hang động muốn phát triển các tour du lịch mạo hiểm hướng tới tệp khách phổ rộng thì việc địa hình di chuyển trong hang dễ dàng và không quá tốn sức thì đó là một những yếu tố quyết định tính khả thi trong việc khai thác các tour du lịch khám phá thám hiểm hướng tới được đông đảo khách du lịch. Hang Khuôn Bồng với địa hình di chuyển trong hang khá đa dạng, hầu hết là đi bộ. Tuy nhiên có những đoạn phải bơi, đu dây kết hợp nên hứa hẹn có rất nhiều trải nghiệm cho du khách thích thám hiểm. 

Tiêu chuẩn an toàn: Các hang được chọn cho các tour phiêu lưu phải tuân theo các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt, đảm an toàn về mặt địa hình, địa chất, nước lũ. Hang Khuôn Bồng là một hang ngang, đi bên trong dễ và khá an toàn tuy nghiên còn nhiều ngóc ngách chưa được khảo sát và chưa có biển chỉ dẫn cảnh báo, nên phải đầu tư triệt để để đảm bảo an toàn. Nhánh hang mới khá nguy hiểm nếu muốn tổ chức tour thì phải đầu tư về hệ thống dây an toàn, thang an toàn và chuyên gia an toàn đi theo và không được vào hang vào mùa mưa.

Khả năng tiếp cận: Sự tiếp cận đến hang động là quan trọng. Nó cần phải thuận lợi cho người tham gia và được trang bị cơ sở hạ tầng cần thiết để hỗ trợ tour phiêu lưu. Điều này đảm bảo một trải nghiệm suôn sẻ và có tổ chức cho người tham gia. Hang Khuôn Bồng được đánh giá là dễ tiếp cận do cửa hang gần ngay đường xe ô tô có thể đi vào được, cũng như hang được đầu tư về cầu thang dẫn tới cửa hang rất dễ dàng tiếp cận.

Đặc điểm độc đáo: Các tour phiêu lưu thường tập trung vào các hang động có hình thành địa chất độc đáo, cảnh đẹp tuyệt vời, hiếm có. Hang Khuôn Bồng có hệ thống hồ canxi cực lớn và đẹp, còn nguyên vẹn, được đánh giá là một trong những hang có hồ canxi lớn nhất Việt Nam. Về hệ thống thạch nhũ ở Hang Khuôn Bồng thì còn nguyên vẹn và độc đáo khi sở hữu rất nhiều khối thạch nhũ  cực kỳ độc đáo và hiếm có trên thế giới.

Về vấn đề môi trường: Bảo tồn và du lịch bền vững đóng vai trò quan trọng. Các tour nên giảm thiểu tác động môi trường và thúc đẩy bảo tồn vẻ đẹp tự nhiên và hệ sinh thái của hang động. Cảnh quan khu vực tiếp nối giữa Hang Khuôn Bồng với Hang Suối Mỏ Gà thuộc Quần thể danh thắng Hang Phượng Hoàng - Suối Mỏ Gà qua khảo sát cho thấy một vài thạch nhũ tại bên phía gần Hang Suối Mỏ Gà đã bị đập phá. Do đó Hang Khuôn Bồng cần có kế hoạch, quản lý tốt để bảo vệ hang đảm bảo hang không bị xâm phạm (Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch sẽ tham mưu UBND tỉnh về Kế hoạch quản lý, khai thác Hang Khuôn Bồng sau khi cùng Đoàn chuyên gia hang động thế giới dự kiến đến khảo sát vào cuối tháng 02/2025). 

Nhìn chung Hang Khuôn Bồng hội đủ các điều kiện và tiềm năng để trở thành một hang  động  an toàn để tổ chức các tour du lịch mạo hiểm và khám phá hang.

Ý tưởng sơ bộ về việc thiết kế các tour thám hiểm khám phá Hang Khuôn Bồng: Sau khi khảo sát đo, vẽ sơ đồ, chụp ảnh, đánh giá tiềm năng của Hang Khuôn Bồng Đoàn khảo sát nhận thấy rằng việc các thiết kế các tour du lịch trong ngày và 2 ngày 1 đêm để khám phá hang Khuôn Bồng là hoàn toàn khả thi và rất tiềm năng.

Đối với tour trong ngày: Thiết kế tour trong ngày du khách có thể khám phá một phần của hang động, có hướng dẫn viên đi cùng để thuyết minh về hang và đảm bao an toàn cho du khách không bị lạc, trang bị mũ bảo hiểm và đèn pin đội đầu cho du khách khi tham gia tour và các trang thiết bị khác.

Đối với tour 2 ngày 1 đêm: Tour này du khách sẽ có nhiều thời gian để khám phá hơn, cần thiết kế tour đi thám hiểm hết toàn bộ hang, hứa hẹn sẽ đem lại nhiều trải nghiệm độc đáo và hấp dẫn cho du khách. Với tour này sẽ yêu cầu cao hơn về mặt thể lực và đảm bảo an toàn cho du khách. Yêu cầu phải thiết kế tuyến đường an toàn và hệ thống dây đảm bảo an toàn cho du khách trải nghiệm, có chuyên gia an toàn tham gia đảm bảo an toàn cho khách. 

Hang Khuôn Bồng cần được các cơ quan chức năng quan tâm, quản lý, khai thác và phát triển trở thành thế mạnh, sản phẩm đặc thù của du lịch Bắc Sơn nói riêng và du lịch vùng CVĐC Lạng Sơn nói chung, xây dựng tuyến đường biển chỉ dẫn, biển cảnh báo an toàn cho Hang Khuôn Bồng,... để từng bước hình thành điểm cho các tour du lịch mạo hiểm. Tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn cảnh quan, hệ sinh thái chung trên toàn thôn Khuôn Bồng, xã Vũ Lễ, Hang Khuôn Bồng, xử lý các vấn đề vệ sinh môi trường, rác thải, cảnh quan tại các hộ gia đình và trên đường đến Hang Khuôn Bồng; xử lý nghiêm những hành vi phá hoại thạch nhũ trong Hang Khuôn Bồng. 

Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch dự kiến tiếp tục phối hợp với Công ty Viet Nam Expeditions và các cơ quan, đơn vị cùng Đoàn thám hiểm hang động thế giới khảo sát và hoàn thiện sản phẩm du lịch thám hiểm hang động tại Hang Khuôn Bồng dự kiến cuối tháng 02/2025. 

 Phòng Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn (Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch)