Ban Thường vụ tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Nghị quyết số 223-NQ/TU ngày 30/5/2025 về bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn giai đoạn 2025 - 2030, định hướng đến năm 2035.

Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn có tổng diện tích khoảng 4.842,58 km², dân số khoảng 627.500 người, tương đương chiếm khoảng 58% diện tích và 78% dân số toàn tỉnh. Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn chứa đựng nhiều giá trị di sản văn hóa đặc trưng tiêu biểu về địa chất và tiến hóa của sự sống, có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, lưu giữ nhiều giá trị đa dạng sinh học, truyền thống văn hóa lâu đời của cộng đồng cư dân bản địa. Đây là những điều kiện cơ bản đáp ứng các tiêu chí của UNESCO về Công viên địa chất toàn cầu. Ngày 17/4/2025, Công viên địa chất Lạng Sơn được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu.

Trong thời gian qua, các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai các giải pháp xây dựng Công viên địa chất phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; công tác thông tin, tuyên truyền được đẩy mạnh giúp nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và Nhân dân về giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn được nâng lên, tạo sự đồng thuận trong toàn hệ thống chính trị; cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật dịch vụ du lịch bước đầu được quan tâm đầu tư; các di tích lịch sử, văn hóa, lễ hội được bảo tồn, tôn tạo, phục dựng phát huy giá trị gắn với phục vụ du lịch; sản phẩm du lịch ngày càng phát triển đa dạng với 49 điểm du lịch cấp tỉnh, 04 tuyến du lịch với 38 điểm tham quan công viên địa chất, chất lượng và giá trị dịch vụ du lịch ngày càng được nâng cao; công tác xúc tiến quảng bá được thực hiện thường xuyên đã đưa hình ảnh du lịch, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn đến với đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Quan điểm bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO: Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp và toàn thể Nhân dân. Các chương trình, hoạt động phải phù hợp với Công ước của UNESCO, định hướng của Hội đồng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO và quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; khai thác đi đôi với bảo tồn, tôn tạo các di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, gắn với phát triển du lịch, phát triển cân bằng giữa kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường; bảo đảm các nguyên tắc phát triển bền vững, phát triển xanh, chống biến đổi khí hậu; bảo đảm quốc phòng, an ninh; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhanh và bền vững.

Tuyên truyền, giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa, góp phần khơi dậy lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí tự lực tự cường, bồi dưỡng và phát huy tinh thần yêu nước, sức mạnh đoàn kết dân tộc trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước.

Huy động tổng hợp các nguồn lực trong xã hội, trong đó xác định nguồn xã hội hóa là chủ yếu, ngân sách nhà nước đóng vai trò khuyến khích, hỗ trợ, tạo cơ sở ban đầu để thực hiện.

Mục tiêu của Nghị quyết số 223-NQ/TU

Mục tiêu chung 

Bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn với hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật đồng bộ; phát triển theo mô hình mở, đáp ứng yêu cầu bảo tồn di sản văn hóa, di sản thiên nhiên của tỉnh; khai thác hợp lý các giá trị địa chất, cảnh quan, văn hóa phục vụ phát triển du lịch bền vững, thu hút du khách trong nước và quốc tế. Công viên địa chất đóng vai trò là trung tâm nghiên cứu khoa học, hợp tác và liên kết quốc tế; góp phần bảo vệ môi trường và thúc đẩy các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Đưa Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn trở thành động lực quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch - dịch vụ, hướng tới mục tiêu xây dựng du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Khẳng định vai trò, vị thế của Công viên trong Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Mục tiêu cụ thể 

Mục tiêu đến năm 2030:

- Bảo tồn giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên: Triển khai các chương trình, dự án nghiên cứu, bảo tồn di sản văn hóa, di sản thiên nhiên; bảo vệ môi trường sinh thái; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc. Tổ chức thực hiện ít nhất 01 dự án nghiên cứu, hợp tác quốc tế nhằm đánh giá tiềm năng phát hiện hóa thạch khủng long; lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích các cấp đối với ít nhất 06 điểm, khu di tích; có ít nhất 01 điểm nằm trong danh sách Di sản địa chất quốc tế của Liên đoàn Quốc tế về Khoa học Địa chất (IUGS); có 80% điểm, khu di tích đã xếp hạng được khoanh vùng bảo vệ; 50% điểm, khu di tích đã xếp hạng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trung bình mỗi năm thực hiện bảo quản, tu bổ, phục hồi ít nhất 05 lượt di tích; tổ chức 03 lớp truyền dạy văn hóa phi vật thể. Bảo tồn nguyên vẹn và từng bước nâng cấp 03 khu bảo tồn thiên nhiên; duy trì đầy đủ các tiêu chí theo quy định để đáp ứng yêu cầu tại các kỳ tái thẩm định Công viên địa chất toàn cầu UNESCO; 80% các điểm du lịch, điểm di sản vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn được ứng dụng công nghệ số trong công tác giới thiệu, quảng bá; xây dựng thí điểm 01 chương trình (tour) trải nghiệm, khám phá hang động, hố sụt ứng dụng công nghệ thực tế ảo; xây dựng thí điểm ít nhất 10 xã, phường kiểu mẫu trong bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn.

- Tập trung tôn tạo các di tích lịch sử - văn hóa, bảo vệ danh lam thắng cảnh; nghiên cứu, bảo tồn và phục dựng các di sản văn hóa phi vật thể. Đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là hệ thống giao thông kết nối thuận lợi giữa các điểm di tích, danh thắng. Hoàn thiện hệ thống biển báo, biển chỉ dẫn đảm bảo yêu cầu về an ninh, an toàn. 100% cơ sở dữ liệu về di tích, danh thắng được số hóa, phục vụ hiệu quả cho công tác bảo tồn, tôn tạo, phát triển du lịch, nghiên cứu và giáo dục.

- Phát huy hiệu quả giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn phục vụ nghiên cứu khoa học, giáo dục, hội nhập quốc tế và phát triển du lịch bền vững. Tập trung xây dựng và hoàn thiện 04 tuyến tham quan với các điểm du lịch tiêu biểu, đặc sắc, có sức hấp dẫn cao đối với du khách; xây dựng 05 điểm du lịch đạt tiêu chuẩn du lịch ASEAN, từng bước hướng tới các danh hiệu quốc tế do Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) công nhận. Xây dựng và đưa vào vận hành Trung tâm phức hợp cùng các trung tâm thông tin của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. Tổ chức ít nhất 01 sự kiện quốc tế trong khuôn khổ Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO và khu vực; liên kết hợp tác với ít nhất 05 Công viên địa chất thuộc Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu và các Công viên địa chất các tỉnh trong nước trong bảo tồn, quảng bá, phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn; đón 6 triệu lượt khách du lịch, trong đó có 1,4 triệu lượt khách quốc tế. 

- Phát triển nguồn nhân lực, nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo sinh kế bền vững cho người dân. Thường xuyên tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ công tác quản lý Công viên địa chất, quản lý du lịch và đội ngũ cán bộ ở cơ sở. Nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho người lao động trong các doanh nghiệp, hộ kinh doanh dịch vụ du lịch, góp phần tạo sinh kế ổn định cho cộng đồng dân cư. 100% cán bộ, công chức, viên chức và 80% Nhân dân được tuyên truyền, phổ biến về ý nghĩa và giá trị của Công viên địa chất. Đảm bảo 80% các trường học, cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn tỉnh đưa nội dung về Công viên địa chất vào chương trình giảng dạy, giáo dục. Xây dựng 03 bộ công cụ mô hình phục vụ giáo dục về Công viên địa chất toàn cầu UNESCO cho các cấp học.

Mục tiêu đến năm 2035: 

- Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn được đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại; mang đậm bản sắc văn hóa đa dạng của cộng đồng các dân tộc; hệ thống di sản thiên nhiên và đa dạng sinh học được bảo tồn bền vững; phát triển các sản phẩm du lịch, dịch vụ đặc sắc, chất lượng cao. Phấn đấu lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích các cấp đối với ít nhất 08 điểm, khu di tích; 85% điểm, khu di tích đã xếp hạng được khoanh vùng bảo vệ; 55% điểm, khu di tích đã xếp hạng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trung bình mỗi năm thực hiện bảo quản, tu bổ, phục hồi ít nhất 06 lượt di tích; tổ chức 04 lớp truyền dạy văn hóa phi vật thể. Triển khai quy trình, thủ tục đề xuất lập 01 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; xây dựng 20 xã, phường kiểu mẫu trong bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn.

- Phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn trở thành mô hình tiêu biểu trong hệ thống công viên địa chất của cả nước và khu vực; là động lực quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và phát triển bền vững của tỉnh; là điểm đến có vị thế trong Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO.

- Xây dựng ít nhất 10 tuyến du lịch kết nối giữa một số xã, phường trong vùng Công viên địa chất toàn cầu; 100% các điểm du lịch, điểm di sản vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn được ứng dụng công nghệ số trong công tác giới thiệu, quảng bá.

Có 08 điểm du lịch đạt tiêu chuẩn du lịch ASEAN, đạt ít nhất 01 danh hiệu do Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) công nhận. Liên kết, hợp tác với ít nhất 10 Công viên địa chất thuộc Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu và các công viên địa chất trong nước để bảo tồn, quảng bá, phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. Đến năm 2035, đón 9 triệu lượt khách du lịch, trong đó có 2,5 triệu lượt khách quốc tế. 

- Tất cả các cấp học có chương trình giáo dục về Công viên địa chất toàn cầu UNESCO. Nghiên cứu 05 mô hình đào tạo chuyên sâu, phát triển nguồn nhân lực về những lĩnh vực liên quan. Xây dựng ít nhất 25 dự án khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo cho thanh niên, phụ nữ.

- Đảm bảo 100% cán bộ và Nhân dân trong vùng được tuyên truyền thường xuyên, nâng cao nhận thức đầy đủ về giá trị, ý nghĩa và vai trò của Công viên địa chất. 100% các trường học, cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn tỉnh đưa nội dung về Công viên địa chất vào chương trình giảng dạy, giáo dục.

- Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác quản lý, điều hành, phục vụ hiệu quả công tác bảo tồn, giáo dục và phát triển du lịch.

Nhiệm vụ và Giải pháp (Nghị quyết số 223-NQ/TU đặt ra 06 giải pháp chính)

1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội, sự phối hợp hiệu quả của các cấp, các ngành trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. 

2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân về bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. 

3. Tập trung huy động, lồng ghép và sử dụng hiệu quả các nguồn lực thực hiện bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn

4. Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. 

5. Nâng cao hiệu quả bảo tồn, khai thác, phát huy các giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn gắn với nghiên cứu khoa học, phát triển du lịch. 

6. Tăng cường hợp tác quốc tế, đẩy mạnh liên kết trong phát triển CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn, đóng góp tích cực cho sự phát triển của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO. 

Phạm Hương, Phòng Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tổng hợp từ Nghị quyết số 223-NQ/TU ngày 30/5/2025 về bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn giai đoạn 2025 - 2030, định hướng đến năm 2035